- Αριάδνη
- I
Μυθολογικό πρόσωπο. Κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και της Πασιφάης. Στον μύθο του Θησέα (βλ. λ.) αναφέρεται ότι η Α. τον ερωτεύτηκε, γι’ αυτό τον βοήθησε να σκοτώσει τον Μινώταυρο και να βγει από τον Λαβύρινθο με τη βοήθεια ενός νήματος, του μίτου, που του είχε δώσει. Από εκεί κι ύστερα η ιστορία της έχει πολλές παραλλαγές. Η επικρατέστερη είναι πως έφυγε μαζί με τον Θησέα, ο οποίος την εγκατέλειψε κοιμισμένη στη Νάξο. Εκεί τη βρήκε να κλαίει o Διόνυσος, την έκανε σύζυγό του και την πήγε στον Όλυμπο, όπου ο Δίας της χάρισε την αθανασία. Με την ιδιότητα αυτή η Α. λατρευόταν στη Νάξο, τη Δήλο, την Κύπρο, το Άργος και τη Ρόδο.Οι θρησκειολόγοι πιστεύουν σήμερα πως η Α. ήταν μεγάλη θεότητα στα προϊστορικά χρόνια και ότι μετά την επικράτηση των θεών του Ολύμπου λατρευόταν ως ηρωίδα, με κύρια κέντρα της τη Νάξο και την Κύπρο.Οι αρχαίοι αποκαλούσαν Στέφανο της Α. έναν αστερισμό, όπου έβλεπαν το γαμήλιο διάδημα που είχε χαρίσει ο Διόνυσος στην Α.
Θαυμάσιο ρεαλιστικό γλυπτό που εικονίζει την Αριάδνη και τον Διόνυσο που, σύμφωνα με τον μύθο, βρήκε την Αριάδνη στη Νάξο, όπου την εγκατέλειψε ο Θησέας, επιστρέφοντας από την Κρήτη.
IIΚεφάλι Αριάδνης, που βρέθηκε το 1876 στο Διονυσιακό θέατρο και πιστεύεται ότι το άγαλμα στο οποίο ανήκε παρίστανε την Αριάδνη να αναπαύεται ξαπλωμένη (β’ μισό 4ου αι. π.Χ.) (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα· φωτ. Ι. Ντεκόπουλου).
Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.1. Η μάρτυς. Δούλη ενός πλουσίου της Φρυγίας, η οποία επί Αδριανού και Αντωνίνου φυλακίστηκε και μαρτύρησε. Η μνήμη της τιμάται στις 18 Σεπτεμβρίου.2. Η βασίλισσα. Η μνήμη της τιμάται στις 22 Αυγούστου.III(Αστρον.). Αστεροειδής. Το φαινόμενο μέγεθός του στη μέση αντίθεσή του είναι ίσο προς 10,0, ενώ αν βρισκόταν σε απόσταση μιας αστρονομικής μονάδας από τον Ήλιο και από τη Γη, θα είχε φαινόμενο μέγεθος 7,9.
Dictionary of Greek. 2013.